دلیلش هم کاری است که همسایه‌های این کوچه انجام داده و باعث وجه تمایزش شده‌اند. کوچه جلالی که حالا آن را به نام کوچه گلدانی می‌شناسند، بیشتر شبیه کوچه باغ است و زیبایی‌اش را مدیون حسن سلیقه اهالی است. به گفته «پریسا بالایی» مدیر دفتر خدمات نوسازی محله‌های وحیدیه و زرکش کوچه گلدانی ماجرای جالبی دارد که شنیدنش خالی از لطف نیست.
تابلو کوچه جلالی در کمرکش خیابان شهید داودی یا وحیدیه، دیده می‌شود. کوچه‌ای که در بین اهالی محله، به کوچه گلدانی معروف است. ابتدا تا انتهای آن گلدان‌های بزرگ و کوچکی چیده شده که وجودشان هم محله را باصفا و هم سرسبز کرده و هم حس و حال کوچه باغ را تداعی می‌کند. وجود چنین معبری در محله زرکش که کوچه‌پسکوچه‌های باریک و تودرتو دارد وجه تمایزی است که باعث شده نام کوچه گلدانی بر زبان‌ها جاری باشد. «پریسا بالایی» مدیر دفتر خدمات نوسازی محله وحیدیه و زرکش، به حسن سلیقه اهالی کوچه اشاره می‌کند که با همکاری همچنین فضای دلنشینی را ایجاد کرده‌اند. او می‌گوید: «این کوچه هم مانند دیگر کوچه‌های محله باریک و تنگ است. سطح نامناسب و پرچاله‌ای داشته و نمای آن چنگی به دل نمی‌زده است.
تا اینکه اهالی تصمیم می‌گیرند، با همکاری هم سروسامانی به وضع کوچه بدهند. با هم وجهی را جمع‌آوری کرده و کف کوچه را موزاییک می‌کنند. بعد هم تعداد زیادی گلدان تهیه و در گذر می‌گذارند.» بالایی اطلاعی راجع به بانی این کار ندارد. به همین دلیل سراغ همسایه‌ها می‌رویم تا ماجرای کوچه گلدانی را برای ما تعریف کنند. «سید حسن پورهاشمی» یکی از اهالی که سرکوچه مغازه سوپرمارکت دارد؛ می‌گوید: «ماجرا به دهه ۷۰ برمی‌گردد. آقای یعقوبی و خانم تیزرو بانی این اتفاق بودند. یک شب همسایه‌ها دور هم جمع شدند و آقای یعقوبی پیشنهاد زیباسازی کوچه با گلدان را داد. گفت محله وحیدیه فضای سبز چندانی ندارد که با دیدنش با نشاط شویم. اگر موافق هستید تعدادی گلدان بخریم و در کوچه بگذاریم. اگر وجهی اضافه آمد کف کوچه را هم موزاییک کنیم.»
- هر همسایه یک گلدان
ایده آقای یعقوبی با موافقت اهالی روبه‌رو می‌شود و ۱۳ همسایه کوچه برای زیبا کردن محل زندگی‌شان دست به کار می‌شوند. طبق برآوردهای مالی سهم هر همسایه ۲ هزار تومان می‌شود. همگی سهم خود را پرداخت و چند روز بعد به تعداد خانه‌ها گلدان خریداری جلو خانه‌ها گذاشته می‌شود. پورهاشمی ادامه می‌دهد: «قرار شد هر همسایه مسئول رسیدگی به گلدانی باشد که جلو خانه‌اش گذاشته شده است. این قانون هنوز هم ادامه دارد. البته با نقل مکان و جابه‌جایی برخی از همسایه‌ها به این موضوع کمتر توجه می‌شود. با این حال همسایه‌های قدیمی مسئولیت رسیدگی به گلدان‌ها را برعهده دارند.» پورهاشمی ما را به خانه یعقوبی می‌برد تا با او گپی بزنیم.
اما بانی ماجرا خانه نیست. «محسن تیزرو» یکی دیگر از اهالی کوچه می‌گوید: «مادرم علاقه زیادی به گل و گیاه دارد و یکی از مشوقان زیباسازی کوچه هم اوست. با اینکه سن و سالی از او گذشته مرتب به گلدان‌های کوچه رسیدگی می‌کند.» تیزرو حیاط خانه مادری‌اش را نشان می‌دهد. درخت نارنج در وسط حیاط، محصول زیادی داده است. تیزرو دلخور از نبود سرانه فضای سبز در محله و بی‌توجهی مسئولان شهری به این موضوع می‌گوید:
«شهرداری با کاشت نهال‌های نارنج و توت در باغچه‌های محله می‌تواند باعث زیبا شدن کوچه و خیابان شود. گذشته از آن اهالی هم می‌توانند از محصول این درخت‌ها استفاده کنند. در این کوچه اهالی خودشان به گلدان‌ها رسیدگی می‌کنند. در هرس و کودرسانی غیر از اهالی کوچه، کسی به ما کمکی نمی‌کند.» تیزرو با اشاره به ملک روبه‌روی خانه‌شان که در کوچه‌ای با عرض ۲متر جواز ساخت آپارتمان ۴ طبقه را گرفته می‌گوید اگر این آپارتمان ساخته شود خانه ما نورگیر نخواهد بود و درخت‌های داخل حیاط از کم نوری خشک خواهند شد.
- نه به دیوار سبز عمودی!
بالایی با اینکه همه توانش را برای نوساز کردن بافت محله زرکش‌ـ وحیدیه به کار گرفته ولی به دلیل زیبایی و دنج بودن کوچه جلالی تمایلی به نوسازی در کوچه ندارد. او به تیزرو اطمینان می‌دهد که برای بهره‌گرفتن از امکانات هرس و کوددهی با اداره فضای سبز شهرداری منطقه هماهنگ کند. او در ادامه از شهروندان می‌خواهد برای زیباشدن محله‌شان با هم مشارکت کنند و می‌گوید: «سرانه فضای سبز محله وحیدیه و زرکش کم است و با ایجاد بام سبز می‌توان رنگ و لعابی به محله‌ها داد.» برای ایجاد بام سبز باید زیرساخت‌های آن فراهم شود. چون این کار هزینه بالایی دارد سرمایه‌گذار عطایش را به لقای آن می‌بخشد. موضوع ایجاد دیوار عمودی را پیش می‌کشم که از دیگر طرح‌های فضای سبز است.
بالایی این ایده را خیلی نمی‌پسندد و می‌گوید: «نگهداشت و آبیاری دیوار عمودی هزینه زیادی می‌طلبد و سرسال باید گل‌ها عوض شود. موضوع دیگر این است که عامل تجمع حشرات می‌شود و شهروندان استقبال نمی‌کنند.» بالایی علاقه زیادی به کوچه گلدانی دارد. برای همین چندی پیش از اداره زیباسازی خواسته با پاشیدن رنگ روی دیوار کوچه لکه‌های سیاه را از بین ببرند. اما این کار آن‌طور که باید انجام نشده و به قول بالایی نه تنها سیاهی‌ها پوشانده نشده بلکه نمای کوچه نازیباتر شده است.
نظر شما